Τις τελευταίες 4 δεκαετίες περίπου έχει γίνει αποδεκτό από τη διεθνή ερευνητική κοινότητα της διδακτικής των Φυσικών Επιστημών, ότι η γνώση του προς διδασκαλία περιεχομένου δεν αποτελεί την αποκλειστική προϋποθέση για την επιτυχή διδασκαλία του. Πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η παιδαγωγική μέθοδος που υιοθετείται από το διδάσκοντα, ενώ απαραίτητη θεωρείται η ενεργός εμπλοκή των μαθητών. Η βιβλιογραφία που έχει αναπτυχθεί διεθνώς είναι τεράστια. Παρακάτω μπορείτε να βρείτε το μεγαλύτερο, ελπίζω, μέρος της ελληνικής βιβλιογραφίας που έχει δημοσιευθεί σε μορφή βιβλίων. Υπάρχει βέβαια μια αντίστοιχα τεράστια συλλογή άρθρων που έχουν παρουσιαστεί σε εθνικά συνέδρια, τα οποία όλο και πιο συχνά πραγματοποιούνται τα τελευταία χρόνια.
Κάνοντας κλικ στο σύννεφο ετικετών που βρίσκεται πάνω δεξιά σε κάθε σελίδα, στην ετικέτα didactic ή στη λίστα των σχετικών αναρτήσεων που ακολουθεί, μπορείτε να δείτε μερικές διδακτικές προτάσεις για διάφορες έννοιες της Φυσικής, τις οποίες έχουμε εφαρμόσει με επιτυχία με τους συνεργάτες μου σε πραγματικές τάξεις. Οι προτάσεις αυτές στηρίζονται κυρίως στην εποικοδομητική διδακτική προσέγγιση, ενώ δίνουν επίσης ιδιαίτερη έμφαση στην ομαδοσυνεργατικότητα και στη διδασκαλία μεταξύ ομότιμων (peer instruction).
Όπου γίνεται αναφορά σε υλικό το οποίο δεν εμφανίζεται σε αυτό το blog (φύλλα εργασίας, ερωτηματολόγια, κ.α.) αλλά στο οποίο ενδεχομένως θα σας ενδιέφερε να έχετε πρόσβαση, μπορείτε να το ζητήσετε στέλνοντας ένα ηλεκτρονικό μήνυμα.
Σχετικές αναρτήσεις
- Ο τρίτος νόμος του Νεύτωνα στην Α' Λυκείου -->
- Φυσική Α' Γυμνασίου. Μετρήσεις μάζας - τα διαγράμματα -->
- Φυσική Α' Γυμνασίου. Μετρήσεις χρόνου - η ακρίβεια -->
- Φυσική Α' Γυμνασίου. Μετρήσεις μήκους - η μέση τιμή -->
- Μέτρηση της ταχύτητας του φωτός με εξ αποστάσεως χειρισμό πανεπιστημιακού εργαστηρίου -->
- Διαχωρίζοντας την τριβή ολίσθησης από τη στατική τριβή -->
- Διαμορφωτική αξιολόγηση διδασκαλίας και μαθητών σε πραγματικό χρόνο στην ψηφιακή τάξη -->
- Σχεδιάζοντας ένα ταξίδι στον Αρη -->
- Η επιστημονική φαντασία ως διαθεματικό εργαλείο που αναδεικνύει τη σχέση ανάμεσα στην επιστήμη, την τέχνη και την κοινωνία: διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με τη βοήθεια ταινιών, κόμιξ και τηλεοπτικών σειρών. -->
- Μια διδακτική πρόταση της έννοιας ενέργεια με τη βοήθεια ηλιακών κατασκευών -->
- Μετρώντας τη μάζα ενός αντικειμένου σε περιβάλλον μικροβαρύτητας: διαχωρίζοντας τις έννοιες μάζα και βάρος -->
- Η διδασκαλία του πρώτου νόμου του Νεύτωνα με την αξιοποίηση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που πραγματοποιήθηκαν στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό -->
- Μια διδακτική πρόταση για την οικοδόμηση της έννοιας μάζα -->
- Μελέτη ταλαντώσεων με το scratchboard -->
Ελληνική βιβλιογραφία για τη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών
- Arons A. (1992). Οδηγός διδασκαλίας της Φυσικής, (μετάφραση A. Βαλαδάκης) εκδ. Τροχαλία, Αθήνα.
- Bliss J., Cooper G., Κολιόπουλος Δ., Κουλαϊδής Β., Ραβάνης Κ., Solomon J., Τσατσαρώνη Α., Χατζηνικήτα Β., Χρηστίδου Β. (2001). Διδακτική των Φυσικών Επιστημών. Τόμος Α'. ΕΑΠ Πάτρα.
- Charpak, G. (2003). Μαθητές Ερευνητές και Πολίτες. Μια πρωτοποριακή διδασκαλία των επιστημών (μετάφραση. Μήτσικα Ε., Τσικρίκας Ν ) εκδ. Σαββάλας, Αθήνα.
- Chauvel, C & Michel V. (1998). Δραστηριότητες, Διερευνήσεις, Ανακαλύψεις. Για παιδιά του Νηπιαγωγείου και του Δημοτικού. Επιμ.-μτφρ. Νίκος Δαπόντες, Εκδ. Τυπωθήτω-Γιώργος Δαρδανός.
- Cushing James T., (2003). Φιλοσοφικές έννοιες στη φυσική, Leader Books.
- Driver R., Squires A., Rushworth P., Wood-Robinson V. (1999). Οικοδομώντας τις έννοιες των Φυσικών Επιστημών- Μια Παγκόσμια σύνοψη των ιδεών των μαθητών (επιμέλεια Π. Κόκκοτας, μετάφραση Μ. Χατζή), εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα.
- Driver, R., Guesne, E., Tibergien, A. (1993). Οι ιδέες των παιδιών στις φυσικές επιστήμες,. Μετάφραση Κρητικός Θ, Σπηλιωτοπούλου - Παπαντωνίου Β, Σταυρόπουλος Α. εκδ. Ένωση Ελλήνων Φυσικών και Τροχαλία, Αθήνα.
- Hacking, I. (2002). Αναπαριστώντας & παρεμβαίνοντας. Εισαγωγικά θέματα στη φιλοσοφία της Φυσικής Επιστήμης, μετ. Τ. Τσιαντούλας, Πανεπιστημιακές εκδόσεις ΕΜΠ.
- Harlen Wynne, Elstgeest Jos, (2005). Διδασκαλία και Μάθηση των Φυσικών Επιστημών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, UNESCO.
- Hewitt P. G. (2005). Οι έννοιες της φυσικής. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
- Holton, G., Brush, S., (2002). Εισαγωγή στις έννοιες και τις θεωρίες της Φυσικής Επιστήμης, Πανεπιστημιακές εκδόσεις ΕΜΠ.
- Jaques David, (2004). Μάθηση σε ομάδες: Εγχειρίδιο για όσους συντονίζουν ομάδες ενήλικων εκπαιδευομένων, Φίλλιπς Νίκη (μετάφραση), εκδ. Μεταίχμιο.
- Johnson, G. (2008). Τα δέκα πιο όμορφα πειράματα, εκδ. Μεταίχμιο.
- Knight, R., (2008). Πέντε εύκολα μαθήματα, Στρατηγικές για την επιτυχή διδασκαλία της Φυσικής, μετ. Π. Τζαμαλής, εκδ. Δίαυλος.
- Leimegnan, G & Weil-Barais, A. (1997). Η οικοδόμηση των εννοιών στη φυσική (Επιμέλεια - μετάφραση Ν. Δαπόντες, Α. Δημητρακοπούλου) εκδ. ΤΥΠΩΘΗΤΩ-Γιώργος Δαρδανός 1997.
- Matthews, M., (2007). Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες, μετ. Φανή Σέρογλου, εκδ. επίκεντρο.
- McDermott Lillian Shaffer P. Physics Education Group, (2001). Μαθήματα Εισαγωγικής Φυσικής, κατ’ οίκον εργασία, εκδ. Τυπωθήτω. Μετάφραση: Παύλος Μίχας.
- McDermott Lillian Shaffer P. Physics Education Group, (2001). Μαθήματα Εισαγωγικής Φυσικής, εκδ. Τυπωθήτω. Μετάφραση: Παύλος Μίχας.
- Sutton C. (2002). Οι λέξεις, οι Φυσικές Επιστήμες και η μάθηση (επιμέλεια Π. Κόκκοτας, μετ. Μ. Κασούτας, Δ. Λαθούρης), εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα.
- Unesco (1985). Οδηγός του εκπαιδευτικού για τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών στο δημοτικό και το γυμνάσιο, εκδ. εκπαιδευτικά θέματα.
- Vygotsky, L. S. (1993). Σκέψη και Γλώσσα. Μετάφραση Ρόδη Α. Εκδ. Γνώση, Αθήνα.
- Vygotsky, L. S. (1997). Νους και Κοινωνία: Η ανάπτυξη των ανώτερων διανοητικών διεργασιών. Μετάφραση Α. Μπίμπου και Σ. Βοσνιάδου. Εκδ. Gutenberg, Αθήνα.
- Αθανασάκης Α. (1995). Παιδαγωγικές κατευθύνσεις Φυσικών Επιστημών, εκδ. Σαββάλα, Αθήνα.
- Βελλοπούλου, Α.(2000). Μάθηση και δημιουργικότητα. Εκπαιδευτικές δραστηριότητες για την εξοικείωση παιδιών ηλικίας 5-8 ετών με έννοιες της Φυσικής, Εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα.
- Βλάχος Ι. (2004). Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες. Η πρόταση της Εποικοδόμησης, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
- Βοσνιάδου Σ. (1998). Γνωσιακή Ψυχολογία, εκδ. Gutenberg, Αθήνα.
- Ζησιμόπουλος Γ., Καφετζόπουλος Κ., Μουτζούρη -Μανούσου Ε., Παπασταματίου Ν. (2002). Θέματα διδακτικής για τα μαθήματα των Φυσικών Επιστημών, Εκδ. Πατάκη, Αθήνα.
- Καριώτογλου Π. (2006). Παιδαγωγική γνώση του περιεχομένου φυσικών επιστημών, εκδ. Γράφημα, Θεσσαλονίκη.
- Κασσέτας Ι. Α. (1996). Το μακρόν Φυσική - προ του βραχέος διδάσκω, εκδ. Σαββάλα, Αθήνα.
- Κασσέτας Ι. Α. (2004). Το μήλο και το Κουάρκ, εκδ. Σαββάλα, Αθήνα.
- Κιουρί, Μαρί (2007). Μαθήματα Φυσικής για τα παιδιά των φίλων μου, εκδ. Αλεξάνδρεια.
- Κόκκοτας Π., Καραπαναγιώτης Β., Καρανίκας Ι. (1998). Πειράματα φυσικής για το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο, Εκδ. Γρηγόρη
- Κόκκοτας, Π. (2002). Διδακτική των Φυσικών Επιστημών ΙΙ. Σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών, 3η έκδοση βελτιωμένη, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
- Κόκοτας Π. & Βλάχος Ι. (επιμέλεια) (2001). Η διδασκαλία των φυσικών επιστημών στις αρχές του 21ου αιώνα. Προβλήματα και προοπτικές, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
- Κολιόπουλος Δ. (επιμέλεια) (1993). Η πειραματική διδασκαλία των φυσικών επιστημών στην Ελλάδα, εκδόσεις Πνευματικού, Αθήνα.
- Κολιόπουλος Δ., Κουλαϊδής Β., Τσατσαρώνη Α., Χατζηνικήτα Β., Χρηστίδου Β., Ogborn J. (2001). Διδακτική των Φυσικών Επιστημών. Τόμος Β'. ΕΑΠ Πάτρα.
- Κολιόπουλος, Δ. (2005). Η διδακτική προσέγγιση του μουσείου φυσικών επιστημών, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.
- Κολιόπουλος, Δ. (2006). Θέματα διδακτικής φυσικών επιστημών. Η συγκρότηση της σχολικής γνώσης, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.
- Κουλαϊδής Β. (Επιμ.) (1995). Αναπαραστάσεις του φυσικού κόσμου, εκδ. Gutenberg, Αθήνα.
- Κουμαράς, Π. (2015). Μονοπάτια της σκέψης στον κόσμο της Φυσικής, εκδ. Gutenbeg, Αθήνα
- Κουμαράς, Π. (2002). Οδηγός για την πειραματική διδασκαλία της φυσικής, εκδόσεις Χριστοδουλίδη, Θεσσαλονίκη.
- Κουρεμένος Κ. (1993). Η διδακτική Φυσικών Μαθημάτων στο Γυμνάσιο και Λύκειο, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
- Ματσαγγούρας Η. (1998). Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
- Μίχας Π. ( 2005). Η διδακτική της Οπτικής μέσα από μια Διαχρονική Ματιά, εκδόσεις Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, Αθήνα.
- Μίχας Π. (2003). Η Διδασκαλία της Φυσικής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα.
- Πατάπης, Σ. (1993). Μεθοδολογία διδασκαλίας της Φυσικής, εκδ. Συμμετρία, Αθήνα.
- Πλακίτση Κ. (2008). Διδακτική των φυσικών επιστημών στην προσχολική και στην πρώτη σχολική ηλικία: Σύγχρονες τάσεις και προοπτικές. Εκδ. Πατάκη, Αθήνα.
- Ραβάνης Κ. (1999). Οι φυσικές επιστήμες στην προσχολική εκπαίδευση (Διδακτική προσέγγιση), εκδ. Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, Αθήνα.
- Ραβάνης Κ. (2003). Εισαγωγή στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών, εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα.
- Ραβάνης Κ. (2003). Δραστηριότητες για το Νηπιαγωγείο από τον κόσμο της Φυσικής, Εκδ. ΔΙΠΤΥΧΟ, Αθήνα.
- Ραβάνης Κ. (επιμέλεια) (2001). Η μύηση των μικρών παιδιών στις φυσικές επιστήμες. Εκπαιδευτικές και διδακτικές διαστάσεις, Πάτρα.
- Σέρογλου, Φ. (2006). Φυσικές επιστήμες για την εκπαίδευση του πολίτη, εκδ. Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη.
- Σπυροπούλου - Κατσάνη Δ. (2002). Διδακτικές και Παιδαγωγικές προσεγγίσεις στις Φυσικές Επιστήμες, εκδ. τυπωθήτω Γ. Δαρδανός, Αθήνα.
- Σταυρίδου Ε. (1995). Μοντέλα Φυσικών Επιστημών και διαδικασίες μάθησης, εκδ. Σαββάλας, Αθήνα.
- Σταυρίδου Ε. (2000). Συνεργατική μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες: Μια εφαρμογή στο Δημοτικό Σχολείο, εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος.
- Τσαπαρλής Γ. (1991). Θέματα Διδακτικής Φυσικής και Χημείας στη μέση εκπαίδευση, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα.
- Χαλκιά, Κ. (2006). Το Ηλιακό Σύστημα μέσα στο Σύμπαν - Η διαδρομή από την επιστημονική στη σχολική γνώση, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο.
- Χαλκιά, Κ. (2010). Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες, θεωρητικά ζητήματα, προβληματισμοί, προτάσεις, Α τόμος, Εκδόσεις Πατάκης.
- Χατζηγεωργίου Γ. (1998). Η Φυσική μέσα από τα μάτια του μικρού παιδιού. Εκδ. ΓΡΗΓΟΡΗ, Αθήνα.
- Χατζηγεωργίου Ι. (2001). Ήχος, φως, νερό και αέρας - Ξεκίνημα στις φυσικές επιστήμες, Εκδ. Γρηγόρη.
